Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) nedir? 
Kemik tarama ve kemik mineral yoğunluğunu ölçmek için kemik yoğunluğu kaybını değerlendirmek amacıyla yürütülen bir testtir. Bu test, kemiklerde kalsiyum kaybı sonucu gelişen osteoporoz tanısı için kullanılır. Kemik dansitometride dual-enerji X-ray absorbsiyometri veya kemik yoğunluğu taraması olarak bilinmektedir. Bu işlem sırasında çok çok az miktarda radyasyon kullanılır. Kemik dansitometri kemik mineral yoğunluğunu değerlendirmede standart bir yöntemdir. Kemik kaybının çabuk ve ağrısız ölçümünü sağlar. Ölçümde sıklıkla sol kalça ve bel kemiğinin L1-L4 bölümü kullanılır.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) ölçümü neden yapılır?
Kadınlarda, 40 yaşından sonra kemik kütlesinde kayıp başlamaktadır. Bu durum menopoz ile hızlanmaktadır. Kadınlarda menopozun ilk on yılı içinde kemik kütlesinin ortalama % 15; erkeklerde ise tüm yaşam boyunca % 20- 30 kaybolmaktadır. Kemik kütlesindeki kayıp oranı arttıkça, kırık riski artmaktadır. Kemik yoğunluğu ölçümü ile hem osteoporoz ve kırık riski hesaplanabilmekte hem de tedavi sonrası takip yapılabilmektedir.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) ölçümü kimlere yapılır?
- Sigara içiyorsanız ya da kalça kırığı gibi kişisel ya da ailesel bir öyküsü olanlara,
- Kemik kaybı ile birlikte başka hastalıkları olan erkeklere,
- Tip 1 (juvenil ya da insulin bağımlı) şeker hastaları, ya da osteoporoz aile öyküsü olanlara,
- İdrar incelemelerinde aşırı kollajen artışları gösteren ve yüksek dozda kemik içeriği değişimine uğrayanlara,
- Omurgalarında kırık olan ya da osteoporozun diğer bulgularını taşıyanlara,
- Menopoz öncesi dönemde osteoporoz açısından yüksek risk taşıyan kadınlara,
- Cerrahi olarak menapoza giren (ya da her iki yumurtalığı alınan) kadınlara,
- Menopoz sonrası risk faktörleri taşıyan kadınlara,
- Zayıf ve uzun boylu menopoz sonrası kadınlara,
- Ailede osteoporoz öyküsü bulunanlara, omurga kırığı olanlara,
- 160 cm’den kısa boy ve 50 kg’dan düşük ağırlığı olanlara,
- Yılda 2,5 cm’den fazla boy kısalması olanlara,
- 65 yaştan büyük olanlara,
- Kalsiyumdan fakir beslenenlere,
- Erişkin yaşta küçük darbe veya travmalarla kırık oluşması durumunu taşıyanlara,
- Röntgen filminde kemik yoğunluğunda azalma (osteopeni) saptananlara,
- Aşırı Alkol, sigara ve kahve tüketenlere,
- Östrojen tedavisine kontrendikasyon varsa
- Testosteron seviyesi düşük olanlara,
- 1 aydan uzun süren hareketsiz (immobilizasyon) kalmak zorunda olanlara,
- Şeker hastalarına,
- Heparin, Antiasit Kortikosteroidler (Prednisone), Dilantin ve Barbituratlar, Tiroid Hormonu gibi ilaçları uzun süreli kullananlara kemik yoğunluğu ölçümleri yapılabilir.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) ölçümü kimlere YAPILMAZ?
- Hamilelere,
- İnceleme tarihinden 2 ile 6 gün öncesinde ağız veya damar içi yolla kontrast madde kullanmış (ilaçlı film çekilmiş) olanlar,
- Hareketsiz yatamayanlara,
- İleri derecede omurga deformasyonu olanlara,
- Her iki kalçasında protez olanlara ve 140 kg üzeri olan hastalarımıza kemik yoğunluğu ölçümleri yapılamaz.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) ölçümleri nasıl yapılmaktadır?
Ön hazırlık gerektirmez. Hafta içi mesai saatlerinde çekimler yapılmaktadır. Yaklaşık 15 dakika yatarak yapılan bir işlemdir. Ağrı ve acı yoktur. İşlemin tamamlanması için hareket etmeden yatmak gereklidir. Gebelik ya da emzirme durumu varsa bu durumu, tetkiki yapacak sağlık ekibine tetkikten önce mutlaka bildirmek gerekmektedir.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) ölçümleri hastanenizde nerede yapılmaktadır?
Ana bina 0. katta Radyoloji Kliniği içerisinde yapılmaktadır.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) çektirmek için ne yapmalıyım?
Genellikle ortopedi olmak üzere, kadın doğum, cerrahi, dahiliye ve bazı poliklinik doktorları kemik dansite (Kemik yoğunluğu ölçümü) talebinde bulunabilir. Bilgisayar girişleri tamamlanan hastalar, Ana bina 0. katta, Radyoloji Kliniği içerisinde Radyoloji bölümü sekreterliğine gelerek kayıt yaptırmaları gerekmektedir. Hastalarımız verilen barkod ile "Kemik Dansite" yazılı bölümün bekleme salonunda görevlinin çekime almasını bekleyecektir.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) randevu işlemleri nasıldır?
Doktor tarafından kemik yoğunluğu ölçümü (Kemik Dansite) isteği yapılan hastalar, yoğunluk durumuna göre aynı gün içerisinde çekimlerini yaptırabilirler. Günlük randevuların dolması halinde hastalarımız, sonraki iş günlerinde yoğunluk durumuna göre çekimlerini yaptırabileceklerdir.
Kemik Dansitometresinde (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) ne tür işlemler yapılmaktadır?
- AP-spine ölçümü,
- Femur ve dual femur ölçümü,
- Tüm vücut kemik yoğunluğu ölçümü,
- Pediatrik kemik yoğunluğu ölçüm
- Lateral spine ölçümü,
- Ortopedik kalca ölçümü,
- Ortopedik kemik yoğunluğu ölçüm çeşitleri yapılmaktadır.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) çektirmek için randevuya gelmeden önce nasıl hazırlanmalıyım?
Kemik yoğunluğu çekimleri için herhangi bir hazırlık gerekmemektedir. Ancak inceleme tarihinden en az 2 en çok 6 gün öncesinde ağız veya damar içi yolla kontrast madde kullanmış (ilaçlı çekim yaptırmış) olanlar çekimlerini sonraki bir tarihte yaptırmaları gerekmektedir.
Kemik Dansitometresi (Kemik Yoğunluğu) (DEXA) çektirdikten sonra sonuçları ne zaman alırım?
Çekim yapıldıktan yarım saat sonra analiz sonuçları hastane bilgisayar sistemine (HIS) yüklenecektir. Analiz raporları kağıda yazılı bir şekilde hastaya hemen verilecektir. Arzu edildiği takdirde hastalarımız e-nabız şifresiyle evdeki bilgisayarlardan ya da cep telefonlarından kendi sonuçlarına ulaşabilecek ve kendi cihazlarına görüntü ile raporlarını indirebilecektir.